Među mitohondrijske bolesti ubrajaju se i dijabetes, fatalno zatajenje jetre, gluhoća, sljepoća i mitohondrijske miopatije koje se manifestiraju slabljenjem mišića, zbog čega su oboljeli u invalidskim kolicima. Te bolesti u prosjeku pogađaju jedno od 6500 djece.

Defekt u DNK

Mitohondrijske se bolesti prenose s majke na dijete zbog defekata na mitohondrijskoj DNK. Oko 99,8 posto DNK nalazi se u jezgri stanice (koja sadrži oko 20.000 gena), dok se tridesetak gena nalazi u mitohondrijima, ćelijskim organelama koje služe kao izvor energije. Svaki je čovjek nositelj majčine mitohondrijske DNK.

Umeće se jezgra

Skupina naučnika pod vodstvom dr. Shoukhrata Mitalipova s Oregon Health and Science Universityja u Portlandu razvila je metodu kojom se jezgra iz jajašca majke koja ima defekte na mitohondrijskoj DNK umeće u jajnu stanicu donatorice. Prethodno se iz jajašca donatorice ukloni njena jezgra. Tako se dobije jajašce koje sadrži majčinu jezgru i zdrave mitohondrije donatorice. To se jajašce zatim oplodi očevom spermom.

Drukčija metoda

Američki su naučnici metodu prvo iskušali na majmunima, a zatim su kreirali i nekoliko ljudskih embrija koji sadrže gene tri osobe: majke i oca te donatorice zdravih mitohondrija.

Sličnu su metodu prije dvije godine razvili i britanski znanstvenici pod vodstvom dr. Douga Turnbulla sa Univerziteta Newcastle (razlika je u tome što se majčino jajašce prvo oplodi pa se onda jezgra umeće u jajnu stanicu donatorice). Pokažu li se obje metode sigurnima, mogle bi se početi primjenjivati u klinikama za umjetnu oplodnju. Inače, u Velikoj Britaniji već se pet godina vodi rasprava o prijedlogu zakona kojim bi se u budućnosti regulirao medicinski postupak stvaranja embrija s genima troje roditelja.

(Jutarnji.hr, DEPO PORTAL, BLIN MAGAZIN/md)