U svim većim gradovima, kažu, u takvim naseljima smještena su konzularna predstavništva i vile diplomata, intelektualne, političke i poslovne elite, ali koncept planiranja Dedinja u Banjaluci nikada nije zaživio. Elite je, smatraju, bilo dovoljno, ali nedostajalo je sluha nadležnih, baš kao i danas kad je trend komercijalne gradnje marginalizovao sve druge urbanističke ideje.
- Nekada je postojala ideja da se u dijelu Hiseta razvija naselje tih urbanih vila, ali mislim da je ona i tada napuštena, baš zbog tržišne logike rješavanja stambenih pitanja i izgradnje stambeno-poslovnih objekata. Sada je taj trend potpuno zaživio, pa se ’napada’ gdje god ima slobodnog prostora. Međutim, odlika elitnih naselja je upravo to da imaju širok i uređen životni prostor oko samog objekta, prije svega parkove, staze za šetnju, intimnost i mirno okruženje, humano i prijatno za život - kaže arhitektkinja Mira Ilić, koja 20 godina u Banjaluci vodi samostalni arhitektonski studio i autor je mnogih projekata koji su bitno mijenjali izgled grada.
|
Austrougari su planirali elitno naselje Banjalučke arhitekte kažu da je prvi pokušaj stvaranje elitnog naselja bio još u vrijeme vladavine Austrougarske, koja je izgradila niz rezidencijalnih vila u aleji Mladena Stojanovića. U to vrijeme, to je bio izdvojen prostor, ali namjena je počela da se menja od kako je tu izgrađena Fabrika duvana, a grad počeo da se širi. Prema riječima Mire Ilić, elitna naselja nastaju na izdvojenim lokacijama, najčešće na padinama, pa je Banjaluka ranije imala mogućnost da tako nešto gradi na Paprikovcu ili Petrićevcu. Takva ideja djelimično je realizovana kada je počelo da se gradi naselje Sunce, sa niskim vilama i lijepim okruženjem, ali nije daleko dogurala i utopila se među višespratnicama. Ukoliko bi se danas razmišljalo o gradnji takvog rezidencijalnog naselja, jedini prostor za to mogao bi se pronaći na potezu prema Slatini. |
- Može se takvo naselje i danas sagraditi ako ima zainteresovanih investitora, ali problem je što se sva ta gradnja svela na individualne investitore i poduhvate. Nema šireg interesa, a problem su i vlasništvo i zemljišta. Za to izgleda nema interesa, a nije ga bilo ni kada sam dok sam radio kao projektant pokušao da plasiram takvu ideju - kaže arhitekta u penziji Nebojša Balić, koji je radni vijek proveo planirajući Banjaluku.
On ističe da, pored komercijalne logike koja nema interesa da gradi takva skupa naselja, prepreku za gradnju danas predstavlja i Urbanistički plan Banjaluke, koji je isti već 35 godina.
- Umjesto novog plana, imamo više od 150 regulacionih planova, koji se rade po potrebi i mijenjaju pod uticajem i pritiskom individualnih graditelja i stanograditelja - objašnjava Balić.
Mada je novi urbanistički plan u pripremi, ni u njemu nema mjesta za naselje urbanih vila, sa žaljenjem ističe Novica Vujčić, član savjeta za izradu tog plana i direktor Projektnog biroa „Stilling“, koji izrađuje znatan deo planskih rešenja za grad.
(BLIC/ds/md)
PODIJELI NA
Depo.ba pratite putem društvenih mreža Twitter i Facebook